Gerhard Domagk
profesor nauk medycznych, lekarz, laureat Nagrody Nobla
(*30.10.1895 Łagów, +24.04.1964 Burgberg-Konigsfeld)
Do
II wojny światowej Śląsk wydał ośmiu noblistów, wśród których znalazł
się Gerhard Domagk, jeden z najbardziej znaczących pionierów w historii
medycyny. Domagk urodził się jako syn nauczyciela i kantora Paula Domagka i jego żony Marthy z d. Reimer w Łagowie (pow. Świebodzin), leżącym na pograniczu śląsko-brandenburskim. Do szkoły uczęszczał od 1901 r. w Lubsku, dokąd przeniósł się jego ojciec. Od 1910 uczęszczał do szkoły w Legnicy, którą ukończył maturą w okresie wielkanocnym roku 1914.
W kolejnych latach studiował medycynę na Uniwersytecie w Kilonii. Studia zostały przerwane przez I wojnę światową. Domagk brał w niej udział jako ochotnik. Walczył pod Langemarck w Flandrii i na froncie wschodnim. W wyniku odniesionych ran trafił w 1915 do jednostki sanitarnej. Po wojnie kontynuował rozpoczęte studia medyczne na Uniwersytecie w Kilonii. W 1921 zdał egzamin państwowy w zakresie medycyny i jako doktor został asystentem w szpitalu miejskim. W roku 1923 podjął działalność jako asystent w Instytucie Patologii na Uniwersytecie Ernsta Moritza w Greifswaldzie. Tam habilitował się w roku 1924 w przedmiocie ogólnej patologii i anatomii patologicznej. W roku 1927 r. roku poślubił swoją młodzieńczą miłość Gertrudę Stübe, doradczynię Niemieckiej Izby Handlowej w Bazylei. Małżeństwo to miało czworo dzieci: Götza, Hildegardę, Wolfganga i Jörga.
W 1927 Domagk przeniósł się do placówki badawczej Bayera w Wuppertalu-Elberfeld, utworzył i kierował tam Instytutem Eksperymentalnej Patologii i Bakteriologii. W 1928 roku mianowano go profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie w Münster. Domagk w laboratoriach Bayera rozpoczął swoje badania nad środkami leczniczymi. W tym okresie Domagk wynalazł sulfonamid Prontosil, którego działanie lecznicze przeciwko infekcjom bakteryjnym zostało potwierdzone w 1932 r. Za to osiągnięcie wyróżniono go w roku 1939 Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny. Nazistowski rząd zabronił odebrania tego wyróżnienia. Domagk trafił nawet na tydzień do więzienia Gestapo, ponieważ odpowiedział Sztokholmowi zbyt uprzejmie na przyznanie Nagrody Nobla. Dopiero w roku 1947 Domagk mógł ją odebrać w Sztokholmie. Jednakże na mocy statutu przepadła gratyfikacja finansowa. Prontosil dał początek rozwojowi całej serii połączeń sulfonamidowych oraz terapii sulfonamidem.
Wojna znacząco utrudniła Domagkowi badania. W czerwcu 1943 w wyniku bombardowań Wuppertal został zniszczony. Matka Domagka, która zamieszkiwała w Lubsku zmarła z głodu w polskim obozie. Siostra po wielu ciężkich przeżyciach dotarła w styczniu 1946 roku do Wuppertalu.
W 1938 roku Domagk rozpoczął badania na polu zwalczania gruźlicy. Odniósł sukcesy z nowymi lekami Conteben (1946) i Neoteben (1952). Od tego momentu chemoterapia stała się dominującą metodą w leczeniu gruźlicy. Następnie Domagk zajął się zwalczaniem raka. W 1960 zakończył swoją działalność u Bayera; odtąd pracował jako nauczyciel akademicki w Münster. W roku 1963 utworzył fundację Krebsforschung Professor Dr. Gerhard Domagk an der Universität Münster in Westfalen na rzecz walki z rakiem.
Domagk podejmował liczne podróże naukowe powiązane z wykładami, m.in. w 1949 r. wyjechał do Ameryki Południowej, w 1951 do USA, w 1959 do Japonii, Indii oraz Związku Radzieckiego. Uzyskał tytuł doctora honoris causa sześciu uniwersytetów. W 1952 stał się członkiem, a w 1959 Wicekanclerzem w kategorii pokojowych zasług Orderu Pour le mérite w dziedzinie sztuki i nauki. Został Honorowym Obywatelem Wuppertalu i innych miast w kraju i za granicą. Otrzymał liczne wysokie odznaczenia, w tym w roku 1955 Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu zasług Niemieckiej Republiki Federalnej. W roku 1959 został członkiem Royal Society w Londynie.
Domagk zmarł w Burgberg-Königsfeld w Schwarzwaldzie na niewydolność serca.
Wykorzystano następujące źródła:
W. Raszewski T. Rollauer, Legnica. Dzieje miasta, Wrocław 2004
H. Unverricht, Życiorysy legniczan i mieszkańców ziemi legnickiej 1241-1945, t. I-III, Legnica 2008,
http://pl.wikipedia.org
http://www.liegnitz.pl
W kolejnych latach studiował medycynę na Uniwersytecie w Kilonii. Studia zostały przerwane przez I wojnę światową. Domagk brał w niej udział jako ochotnik. Walczył pod Langemarck w Flandrii i na froncie wschodnim. W wyniku odniesionych ran trafił w 1915 do jednostki sanitarnej. Po wojnie kontynuował rozpoczęte studia medyczne na Uniwersytecie w Kilonii. W 1921 zdał egzamin państwowy w zakresie medycyny i jako doktor został asystentem w szpitalu miejskim. W roku 1923 podjął działalność jako asystent w Instytucie Patologii na Uniwersytecie Ernsta Moritza w Greifswaldzie. Tam habilitował się w roku 1924 w przedmiocie ogólnej patologii i anatomii patologicznej. W roku 1927 r. roku poślubił swoją młodzieńczą miłość Gertrudę Stübe, doradczynię Niemieckiej Izby Handlowej w Bazylei. Małżeństwo to miało czworo dzieci: Götza, Hildegardę, Wolfganga i Jörga.
W 1927 Domagk przeniósł się do placówki badawczej Bayera w Wuppertalu-Elberfeld, utworzył i kierował tam Instytutem Eksperymentalnej Patologii i Bakteriologii. W 1928 roku mianowano go profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie w Münster. Domagk w laboratoriach Bayera rozpoczął swoje badania nad środkami leczniczymi. W tym okresie Domagk wynalazł sulfonamid Prontosil, którego działanie lecznicze przeciwko infekcjom bakteryjnym zostało potwierdzone w 1932 r. Za to osiągnięcie wyróżniono go w roku 1939 Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny. Nazistowski rząd zabronił odebrania tego wyróżnienia. Domagk trafił nawet na tydzień do więzienia Gestapo, ponieważ odpowiedział Sztokholmowi zbyt uprzejmie na przyznanie Nagrody Nobla. Dopiero w roku 1947 Domagk mógł ją odebrać w Sztokholmie. Jednakże na mocy statutu przepadła gratyfikacja finansowa. Prontosil dał początek rozwojowi całej serii połączeń sulfonamidowych oraz terapii sulfonamidem.
Wojna znacząco utrudniła Domagkowi badania. W czerwcu 1943 w wyniku bombardowań Wuppertal został zniszczony. Matka Domagka, która zamieszkiwała w Lubsku zmarła z głodu w polskim obozie. Siostra po wielu ciężkich przeżyciach dotarła w styczniu 1946 roku do Wuppertalu.
W 1938 roku Domagk rozpoczął badania na polu zwalczania gruźlicy. Odniósł sukcesy z nowymi lekami Conteben (1946) i Neoteben (1952). Od tego momentu chemoterapia stała się dominującą metodą w leczeniu gruźlicy. Następnie Domagk zajął się zwalczaniem raka. W 1960 zakończył swoją działalność u Bayera; odtąd pracował jako nauczyciel akademicki w Münster. W roku 1963 utworzył fundację Krebsforschung Professor Dr. Gerhard Domagk an der Universität Münster in Westfalen na rzecz walki z rakiem.
Domagk podejmował liczne podróże naukowe powiązane z wykładami, m.in. w 1949 r. wyjechał do Ameryki Południowej, w 1951 do USA, w 1959 do Japonii, Indii oraz Związku Radzieckiego. Uzyskał tytuł doctora honoris causa sześciu uniwersytetów. W 1952 stał się członkiem, a w 1959 Wicekanclerzem w kategorii pokojowych zasług Orderu Pour le mérite w dziedzinie sztuki i nauki. Został Honorowym Obywatelem Wuppertalu i innych miast w kraju i za granicą. Otrzymał liczne wysokie odznaczenia, w tym w roku 1955 Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu zasług Niemieckiej Republiki Federalnej. W roku 1959 został członkiem Royal Society w Londynie.
Domagk zmarł w Burgberg-Königsfeld w Schwarzwaldzie na niewydolność serca.
Wykorzystano następujące źródła:
W. Raszewski T. Rollauer, Legnica. Dzieje miasta, Wrocław 2004
H. Unverricht, Życiorysy legniczan i mieszkańców ziemi legnickiej 1241-1945, t. I-III, Legnica 2008,
http://pl.wikipedia.org
http://www.liegnitz.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz