Ernst E. Kummer
matematyk
(*29.01.1810 Żary, +l4.05.1893 Berlin)
Ojciec Kummera, dr med. Carl Gotthelf Kummer był fizykiem miasta i regionu w Żarach i synem właściciela dóbr rycerskich w Kopaczewie. Matka, Friederika Sophia z d. Rothe, wywodziła się z domu parafialnego w Bentzig.
Po wczesnej śmierci ojca samotna matka Kummera zapewniła swoim dwóm synom staranne wychowanie. Po okresie prywatnej nauki podstawowej Eduard Kummer w roku 1819 rozpoczął naukę w Gimnazjum w Żarach, a w roku 1828 podjął studia teologii ewangelickiej na Uniwersytecie w Halle. Pod wpływem profesora matematyki Heinricha Ferdinanda Scherka Kummer ukierunkował się ostatecznie na matematykę. W roku 1831 otrzymał nagrodę za pracę na wyznaczony przez Scherka temat i w tym samym roku dzięki tej pracy został promowany. Krótko przed tym zdał egzamin na nauczyciela szkoły średniej.
Po rocznym okresie próbnym w gimnazjum w rodzinnych Żarach pracował od 1832 do 1842 r. w Legnicy jako gimnazjalny nauczyciel matematyki i fizyki. Pomimo dużego obciążenia zajęciami szkolnymi, jak sam stwierdził: „w pierwszych latach (...) osiągnąłem tyle samo, co później, mając o wiele korzystniejsze warunki”. Już w roku 1839 wybrano go na korespondencyjnego członka Akademii Berlińskiej, a w roku 1842 powołano go na profesora zwyczajnego Uniwersytetu Wrocławskiego. W Gimnazjum w Legnicy wśród jego uczniów znaleźli się Leopold Kronecker i Ferdinand Joachimsthal, obaj, zainspirowani przez Kummera, stali się aktywnymi i znanymi matematykami. Z Kroneckerem Kummer zawiązał ścisłą i dozgonną przyjaźń.
We Wrocławiu Kummer zaczął swoje badania nad teorią liczb wyższych, które to dociekania zajęły mu prawie 20 lat. Wyniki tych badań doprowadziły go do tzw. „liczb idealnych” (1845) i zapewniły mu miejsce wśród najbardziej znaczących matematyków XIX wieku.
W roku 1855 rozpoczął się dla Kummera najświetniejszy okres jego kariery. Na Uniwersytecie Berlińskim został powołany na następcę Petera Gustava Lejeune-Dirichleta i wybrany na zwyczajnego członka Akademii Berlińskiej. Wspólnie z Karlem Weierstrassem i Kroneckerem zdominował życie matematyczne na Uniwersytecie i Akademii i umocnił rolę Berlina jako centrum matematycznego o światowym zasięgu. W roku 1861 utworzono na Uniwersytecie Berlińskim pierwsze w Niemczech seminarium ściśle matematyczne. Kummer aktywnie uczestniczył w pracy samorządu akademickiego. W latach 1857-1858 i 1865-1866 był dziekanem Wydziału Filozoficznego, a w 1atach 1868-1869 rektorem Uniwersytetu. Od 1863 do 1878 r. pełnił funkcję stałego sekretarza klasy fizyczno-matematycznej na Akademii. Jednocześnie do roku 1874 nauczał matematyki w Powszechnej Szkole Wojskowej w Berlinie.
Z niewyczerpanym zapałem Kummer kontynuował w Berlinie swoje badania, poświęcając się głównie problematyce geometrii (geometria dyferencjalna, optyka geometryczna) i balistyki. Ogłosił znaczną liczbę rozpraw, m.in. o szeregu hipogeometrycznym, o resztach dwukwadratowych, o liczbach sprzężonych, o teorii układów promieni i inne, które mają znaczną doniosłość w matematyce wyższej. Przeprowadził też badania doświadczalne nad wpływem ciśnienia atmosferycznego na ciała różnej postaci, zwłaszcza na pociski. W roku 1883 na własne życzenie odszedł na emeryturę.
Kummer był członkiem wielu towarzystw naukowych, w tym zagranicznym członkiem Paryskiej Akademii Nauk (od 1868) oraz Londyńskiego Royal Society (od 1863).
Eduard Kummer poślubił w roku 1840 Ottilię Mendelssohn, córkę inżyniera Nathana Mendelssohna i Henrietty Itzig, wnuczkę znanego żydowskiego przedstawiciela okresu oświecenia Mosesa Mendelssohna (1729-1786). Po śmierci pierwszej żony Kummer ożenił się w 1848 z Berthą Cauer (1827-1917), ur. w Charlottenburgu. Z obu małżeństw miał 13 dzieci, dziewięcioro przeżyło ojca.
Wykorzystano następujące źródła:
W. Raszewski T. Rollauer, Legnica. Dzieje miasta, Wrocław 2004
H. Unverricht, Życiorysy legniczan i mieszkańców ziemi legnickiej 1241-1945, t. I-III, Legnica 2008,
http://pl.wikipedia.org
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz